نقش میزان تحصیلات در ازدواج

لزوم مشاوره در ازدواج ( قسمت ششم )

در قسمت قبل به نقش عوامل فرهنگی در ازدواج پرداختیم اینک در ادامه می خوانیم...

میزان تحصیلات از عوامل مهم تشکیل دهنده شخصیت و بخصوص در ایران تعیین کننده وجهه اجتماعی است.

احتمالات زیر را می توان درباره میزان تحصیلات زن و شوهر در نظر گرفت:

1- مرد دارای تحصیلات عالی است؛ ولی زن دارای تحصیلات متوسط یا کمتر است.

2- مرد و زن هر دو دارای میزان تحصیلات یکسانی هستند.

3- زن دارای تحصیلات عالی و مرد از تحصیلات کمتری برخوردار است.

4- مرد دارای تحصیلات عالی و زن بی سواد است  ، یا تحصیلات اندکی دارد.

در حالت 1 و 2 مشکلی ایجاد نمی شود؛ ولی در حالت 3 و4 غالباً زندگی زناشویی مواجه با ناسازگاری و در پاره ای موارد از هم پاشیده می شود. زنی که دارای تحصیلات عالی بوده، پزشک یا مهندس است، از نظر تفاهم با مردی که حداکثر تحصیلات ابتدایی دارد و مثلاً راننده یا لوله کش است تفاهم ندارد. مرد دنیا را به گونه ای می بیند و زن گونه ای دیگر . زن در مجالس و محافل، زمانی که شوهرش صحبت می کند و احتمالاً بیشتر کلمات را غلط ادا می نماید و یا مطالب ناخوشایندی را مطرح می نماید، احساس ناراحتی و حقارت می کند؛ و در نهایت زندگی برای هر دو تلخ خواهد شد.

در حالت دوم که مرد دارای تحصیلات عالی و زن بی سواد یا کم سواد است نیز همان وضعیت اول برای مرد وجود دارد. این حالت وقتی اتفاق می افتد که مرد در روستای خود در سن 18 تا 20 سالگی زمانی که در دبیرستان درس می خوانده  با یکی از دختران بی سواد روستایی خود ازدواج کرده و صاحب فرزند نیز شده است. سپس با توجه به استعداد و آمادگی ذهنی که داشته به شهر آمده و تحصیلات خود را تا مراحل عالی ادامه داده است. در چنین زندگی نیز فضای شادی و مسرتی حاکم نخواهد بود.

لازم به یادآوری است که نوع  تحصیلات مهم نیست. آنچه در ازدواج مهم است؛ سطح تحصیلات است. در عین حال چنانچه تحصیلات زن و شوهر در یک حوزه باشد؛ تفاهم زناشویی بیشتر خواهد بود. به عنوان مثال ازدواج یک پزشک با یک پرستار بیشتر موفق خواهد بود؛ تا ازدواج یک پزشک با یک مهندس. معذلک نوع تحصیل در موقعیت ازدواج در مقام مقایسه با سطح تحصیلات بسیار کم اهمیت است. اهمیت سطح تحصیلات در ازدواج به قدری است که چنانچه تفاوت زیاد باشد ، می توان گفت به ندرت سازگاری وجود خواهد داشت.

مشاوره در امر ازدواج در رابطه با عامل تحصیل

میزان تحصیلات عامل مهمی در زندگی زناشویی است. بنابراین در انتخاب همسر باید مورد توجه قرار گیرد. مشاوران در رابطه با عامل تحصیل در امر همسر گزینی باید مراجعان را به اهمیت موضوع توجه دهند و در موارد مختلف به شرح زیر عمل نمایند.

1- با توجه به فرهنگ ایرانی چنانچه مرد تحصیلات بیشتری داشته باشد ، در زندگی زناشویی مشکلی ایجاد نمی شود. معمولاً مردانی که تحصیلات عالی دارند ، میزان تحصیلات همسر خود را در سطح متوسطه ، در صورت هماهنگی سایر عوامل می پذیرند. بنابراین مشاوران در مورد مراجعان خود باید این نکته را مورد توجه قرار بدهند. مواردی دیده می شود که مرد با وجود داشتن تحصیلات عالی همسر خود را با تحصیلات متوسطه انتخاب می کند و مایل نیست که او تخصصی داشته باشد و خارج از خانه شاغل گردد. تمایلات دختر و پسر در مورد سطح تحصیل ، در مشاوره همسر گزینی باید مورد توجه قرار گیرد. ولی به هر حال پایین تر بودن سطح تحصیلات دختر در مقابل پسر غالباً مشکل اساسی ایجاد نمی نماید.

2- دختر دارای تحصیلات عالی و پسر دارای سواد اندک و یا تحصیلات در حدود متوسطه است. در این حالت ممکن است در زمان ازدواج به علت نکات مثبتی که در پسر وجود دارد ، پیوند زناشویی انجام گیرد؛ ولی این تفاوت احتمال دارد به تدریج به علل اشتغال اجتماعی زن و احساس برتری نسبت به شوهر و برعکس احساس حقارت شوهر در مقابل زن موجب اختلاف شود و زندگی شیرین زناشویی مبدل به کشمکش روانی و اخلاقی گردد. بنابراین مشاور باید عواقب بعدی این حالت را به پسر و دختر گوشزد کند و آنان را متوجه سازد که اختلاف سطح تحصیل بالاخره ممکن است زمینه ای برای اختلاف باشد و آنان باید در انتخاب همسر به این نکته توجه نمایند.

3- حالت دیگر آن است که زن یا شوهر پس از ازدواج درس خوانده و اختلاف سطح تحصیل ایجاد شده باشد و این امر موجب از هم گسیختن و یا به هم خوردن محیط گرم خانواده گردد. در این موارد مشاور باید شوهر را به زندگی پس از ازدواج مجدد و وضعیت زن اول و احیاناً فرزندان قبلی او توجه دهد و با مقایسه دو حالت عدم ازدواج و ازدواج دوم او را به نابسامانی های  حالت دوم متوجه سازد. وانگهی زن را در جهت تطبیق دادن خود با شرایط زندگی جدید شوهر ترغیب نماید و بالاخره زوجین را در جهت این واقعیت که از هم گسیختگی زندگی آنان شرایط بهتری را ایجاد نمی نماید؛ آگاهی دهد.

4- حالت دیگر موردی است که زن پس از ازدواج تحصیلات عالی می نماید و به فکر جدایی و طلاق می افتد. در این حالت نیز مشاور باید با تشکیل جلسات مشاوره ای با زن و شوهر، به ویژه زن را متوجه زندگی بعد از طلاق و شوهر را در جهت هماهنگ ساختن خود با همسرش توصیه نماید.

5- دخترانی هستند با تحصیلات عالی که به علل مختلف با مردی کم سواد یا بی سواد ازدواج می کنند.  در مورد این گونه دختران و بالعکس پسرانی با این حالت ، مشاور باید در انتخاب همسر، آنان را با اهداف ازدواج آشنا سازد و به آنان بینش دهد که هدف ازدواج نه ترحم و ثواب اخروی است و نه افکار غیر واقعی در جهت جلب رضایت والدین و یا حفظ موقعیت آنان. در این صورت مسلماً این گونه دختران و پسران تن به چنین ازدواج هایی نخواهند داد و در نتیجه با ناراحتی های بعد از ازدواج و یا با طلاق و از هم گسیختگی خانواده مواجه نخواهند شد.

ادامه دارد ...

در قسمت بعد به نقش عوامل اقتصادی در ازدواج می پردازیم.

لزوم مشاوره در ازدواج ( قسمت پنجم )

در قسمت قبل به مسئله عقاید دینی و آداب و رسوم در ازدواج که باید مد نظر زوجین قرار گیرد پرداختیم . اینک در ادامه به دیگر عوامل مؤثر در زمینه های فرهنگی می پردازیم...

ج- لباس پوشیدن و آراستن ظاهر

در ازدواج مسئله لباس پوشیدن و آرایش ظاهر در مورد خانمها بسیار حائز اهمیت است. چنانچه یک زن مؤمن محّجبه با یک مرد  بی بند و بار ازدواج کند؛ زندگی برای یک عمر برای او زجرآور خواهد بود. برعکس یک زن آرایش کرده ی بد حجاب نیز چنانچه با مردی متدین ازدواج کند؛ زندگی هر دو با ناراحتی و مجادله خواهد گذشت. خوشبختانه چون نحوه لباس پوشیدن و آراستن ظاهر یک امر عینی است. بنابراین در این مورد بررسی و تصمیم گیری امر ساده ای است و هر کس در نگاه اول می تواند وضعیت خود را با طرف مقابل ارزیابی کند. قابل ذکر است که در فرهنگ ایرانی مردان اعم از مؤمن و بی بند و بار ، به ناموس خود اهمیت می دهند و غیرت مردانگی آنان اجازه نمی دهد که بدن همسر آنان عریان در معرض دید دیگران قرار گیرد و بخصوص روابط عاطفی با مردان دیگر داشته باشد. بنابراین دختران جوان باید این موضوع را در نظر داشته باشند و به خیال تجدد خواهی طوری عمل نکنند که برای جلب مردان و خودنمایی، حرکات جلف انجام دهند و لباس های نامناسبی بپوشند. آنچه در کنه ذات مردان با تعدیل های متفاوتی وجود دارد آن است که همسر آنان را آفتاب و مهتاب ندیده باشد.

د- سنت های غیر معقول در زناشویی

بعضی از خانواده ها سنت های فرهنگی خود را حفظ کرده و آنها را به دیده احترام می نگرند و عمل می نمایند. از جمله سنت هایی ( خواه خرافی یا معقول) که در این زمینه مطرح است؛ عبارت اند از:

- مرد در خانه تصمیم گیرنده است و زن باید از او اطاعت کند و به طور کلی مرد سالاری حاکم بر خانواده است.

- خانواده به دختر اهمیت نمی دهد و دختر داشتن یک نوع بدشانسی است. از یک مرد مخالف با دختر پرسیده شد که چند بچه داری گفت یکی، آن چهار دختر که به حساب نمی آیند!

- تحصیل دختران را ضروری نمی دانند و معتقدند که کار زنها بچه داری و خانه داری است.

- زنها را به صورت های مختلف تحقیر می کنند و آنان را به اسامی ضعیفه ، ناقص الایمان و نظایر آن می خوانند.

- مردها از گرفتن چند زن ابا ندارند.

- انجام ازدواج موقت برای مردان عیب نیست.

- زورگویی و دیکتاتوری به زن و بچه از مشخصات خانواده مرد سالاری است.

- بی بند و باری و فساد و دیر آمدن شوهران به خانه چندان مهم نیست؛ ولی کوچکترین خطا از سوی زن مصیبتی بزرگ است و به شدت با آن برخورد می شود.

- زنها را به عنوان موجوداتی که باید کار کنند و سهم نبرند؛ می شناسند.

- مرد در ثروت زن و مصرف آن دخالت می کند و هیچ استقلال و شخصیتی برای زن قایل نیست.

- در بعضی از خانواده ها زن سالاری است و زن حاکم بر خانه است.

- در خانواده پدر سالاری که پدربزرگ و پسران و دختران، عروسها و دامادها هر یک در یک یا دو اطاق ساکن بوده و همه با هم زندگی می کنند؛ استقلال عروس،  داماد و بچه ها محدود و پدر بزرگ از موقعیت خاصی برخوردار است.

شیوه هایی که ذکر شد بخشی از سنت های غیر معقول در خانواده هاست. دختر و پسری که بخواهند ازدواج کنند ، بایستی در مورد خانواده مورد نظر خود تحقیق نمایند و در صورت وجود سنت های مشابه آنچه گفته شد جای خود را در خانواده مشخص و ارزیابی کنند و چنانچه حاضر به پذیرش آنها نیستند از قبول همسر از چنین خانواده هایی امتناع ورزند.

هـ - اعتقادات و باورها

علاوه بر اعتقادات دینی و مذهبی جنبه های دیگری را نیز در بر می گیرد که از نظر زندگی خانوادگی اهمیت زیادی دارد؛ برای دختری که تمام هـّم و غمش توجه به لباس و تجملات و خودنمایی است ، تحمل مردی که تمام اوقات خود را به مطالعه می گذراند و توجهی به لباس او و خودش و وضعیت خانه ندارد؛ مشکل است.

در زندگی هر فرد ارزش ها و ضد ارزش های فرهنگی نقش مهمی دارد؛ باید توجه داشت که کدام ارزش و عقیده خوب یا بد است . در اینجا آنچه مطرح است ، اختلاف اعتقادات و باورها و نقش آنها در زندگی خانوادگی است. این موضوع باید قبل از ازدواج مورد توجه قرار گیرد و فرد همسری انتخاب کند که اعتقادات و باورهای او به اعتقادات و باورهای وی نزدیک باشد. در این صورت آنها خواهند توانست با روش های منطقی بر اعتقادات و باورهای یکدیگر تأثیر بگذارند و اختلاف های جزیی را حل و ایجاد تفاهم نمایند.

وظایف مشاوران در امر ازدواج در رابطه با عوامل فرهنگی

1- مهمترین وظیفه مشاوران در مورد دختر و پسری که متدین به دو دین متفاوت می باشند و قصد ازدواج دارند ، آن است که آنان را با پیامدهای چنین ازدواجی آشنا سازند. دختر و پسر ممکن است تحت تأثیر مسائل جوانی به اهمیت اختلاف عقاید دینی توجه نکنند. مشاوران باید محیطی فراهم کنند تا آنان علل ازدواج خود و جنبه هایی را که بدان توجه کرده اند ، بیان کنند. سپس اموری دیگر از جمله اختلاف عقیده دینی را مطرح سازند و در این زمینه آنان هشدار دهند.

2- مشاوران باید دختر و پسری را که پیرو دو دین متفاوت می باشند، از نظر سطح ایمان در دینی که به آن اعتقاد دارند، بررسی کنند و چنانچه اعتقاداتشان عمیق و ریشه دار باشد ، آنان را به تغییر دین یا مذهب امیدوار ننمایند.

3- مسئله دیگری که مشاوران باید بررسی و اطلاعات آن را به چند دختر و پسر منتقل نمایند؛ میزان اختلاف عقاید دو دین است. در بعضی از ادیان درصد اختلاف عقاید آنها است. ولی بعضی ادیان اختلاف جّدی و حالت خصمانه نسبت به هم  دارند؛ کمک ِمشاور در این زمینه می تواند در تصمیم گیری آنان مؤثر باشد.

4- پیوند همسران متدین به دین و مذهب با سطح اعتقادی یکسان ، بهترین حالت ازدواج است. بنابراین مشاوران باید دختران و پسران را به این امر توجه دهند تا آنان در زندگی زناشویی از نظر تفاوت در اعتقادات مذهبی رنج نبرند و بتوانند فرائض و مراسم دینی را به طور مشترک انجام دهند.

5- در مواردی که پسر و دختر از نظر ایمانی و اعتقادی اختلاف دارند ، مثلاً یکی متدین  و مؤمن و دیگری بی بند و بار و به اصطلاح متجدد است ، وظیفه مشاور آگاهی دادن آنان به مشکلات بعد از ازدواج است. این امر چنانچه کاملاً توجیه و تفهیم گردد ، مطمئناً در تصمیم گیری آنان در جهت همسر گزینی تأثیر خواهد گذاشت.

6- در مورد اختلاف آداب و رسوم اعم از این که در دو جامعه یا در طبقات اجتماعی یک جامعه یا راجع به ساکنان قسمت های مختلف جغرافیایی یک کشور باشد ، مشاور باید دختر و پسر را از نظر آداب و رسوم رایج آگاهی دهد و اختلاف آداب و رسوم جامعه یا طبقه اجتماعی هر یک از طرفین را مقایسه نماید. در صورتی که در این مقایسه اختلاف جّدی و مشکل زا وجود داشت؛ باید طرفین را به اهمیت موضوع توجه دهند.

تغییر ویژگی های فرهنگی در بعضی از جوامع به دلیل ریشه دار بودن آنها بسیار مشکل است. گاه این موضوع در مسائل زناشویی زوجین که از دو جامعه یا دو طبقه اجتماعی متفاوت می باشند ، مشکلات جّدی ایجاد می نماید.

7- موضوع لباس پوشیدن از دو جنبه حائز اهمیت است یکی این که پوشش زنان مرتبط با عقاید دینی است و دیگر این که از نظر اجتماعی واجد ارزش است.

بنابراین در ازدواج نحوه لباس پوشیدن نقش مهمی دارد که بایستی زوجین را بدان توجه داد. مشاوران باید در مسائل فرهنگی که برخاسته از اعتقادات و عادات ریشه دار است هیچ موردی را در زمینه ازدواج نادیده نگیرند و به زوجین آگاهی و اطلاعات لازم بدهند.

8- در مورد رسم های غیر معقول و اعتقادات و باورها که نقش تعیین کننده در ازدواج دارند ، باید مشاوران جداً وارد عمل شوند و در رابطه با باورها و سنت هایی که غیر معقول بوده و ممکن است شالوده زندگی زناشویی را سست نماید ، اطلاعات لازم بدهند و زوجین را در مورد عواقب بعدی آنها توجیه کنند.

ادامه دارد ...

در قسمت بعد به نقش میزان تحصیلات زوجین در امر ازدواج می پردازیم.

لزوم مشاوره در ازدواج ( قسمت چهارم )

در قسمت قبل به نقش عوامل سیاسی در ازدواج پرداختیم . اینک در ادامه می خوانیم...

مهمترین عاملی که در ازدواج نقش مؤثری دارد، عامل فرهنگی است.

چه بسیار خانواده هایی که به علت ناهماهنگی در زمینه های مختلف فرهنگی وضع نابسامانی دارند و یک عمر را ناشاد و ناراحت می گذرانند. عوامل فرهنگی ابعاد مختلفی دارد که مهمترین آنها عبارت اند از:

1- دین و مذهب؛ تشابه در اعتقاد و یا ...

2- آداب و رسوم ؛ تشابه در مراسم مختلف

3- لباس پوشیدن و آراستن ظاهر؛

4- سنت ها؛

5- اعتقادات و باورها.

در این فصل نقش هر یک از عوامل مذکور در رابطه با ازدواج و همسر گزینی بیان می شود.

الف: دین و مذهب در رابطه با ازدواج

اعتقادات دینی و مذهبی درازدواج نقش مهمی دارد. دختر و پسری که با اعتقادات دینی متفاوت ازدواج می کنند؛ پس از احساسات پرشور جوانی، در زمینه های مختلف اختلاف نظر و احتمالاً ناسازگاری خواهند داشت. از جمله زمینه های مورد بحث موارد زیر را می توان نام برد:

- اختلاف در تربیت فرزندان: زن و شوهری که دارای دو دین متفاوت هستند، مسلماً در چگونگی تربیت و آموزش فرزندان خود و نیز انجام مراسم دینی با مشکلات و مسائلی مواجه خواهند شد.

- اختلاف در عقاید

:- اختلاف در انجام فرایض و مراسم دینی: عدم هماهنگی در انجام فرایض و مراسم دینی می تواند زمینه ای برای ناسازگاری خانوادگی باشد.

- اختلاف در مسافرت ها و گردش: برای مرد یا زن مسلمان مسافرت های زیارتی و حج مورد توجه است؛ در حالی که مرد یا زن غیر مسلمان رغبت به چنین برنامه هایی ندارد و یا در مورد حج اجازه انجام اعمال را ندارد.

لباس پوشیدن ( به ویژه حجاب برای زنان)، مسئله طهارت و سایر احکام ، موارد دیگری برای ایجاد ناسازگاری و اختلاف در زندگی زناشویی است.

با توجه به موارد بالا ، ازدواج دختر و پسر از دو دین متفاوت بخصوص اگر ایمان قوی داشته باشند، زندگی زناشویی را به سوی ناراحتی و نا شادی سوق می دهد. فرضاً اگر فردی با انگیزه های خاص به طور صوری تغییری در دین یا مذهب خود بدهد ، چون اعتقادات او در دوران طفولیت ریشه دار شده رفتار او با همسرش هماهنگی کامل نخواهد داشت.

مسئله دیگری که قابل طرح است، موضوع مذهب و اختلافات مذهبی است. ازدواج یک دختر شیعه مذهب با یک پسر اهل تسنن نیز همان مشکلات اختلافات دینی را در پی خواهد داشت و گاه چون اختلافات در این زمینه با تعصب نیز همراه است، احتمال بروز مشکلات جدی تری را می تواند در پی داشته باشد.

اختلاف در سطح ایمان و اعتقاد دینی

بسیار اتفاق می افتد که یک زوج مسلمان به علت اختلاف در سطح اعتقاد، زندگی پر آشوب و ناراحتی را می گذرانند. اگر یک دختر مؤمن  با یک پسر بی بند و بار ازدواج  کند، از نظر لباس پوشیدن، از نظر روزه گرفتن، نماز خواندن و یا معاشرت با دوستان شوهر و خانواده اش ناراحت است. او نمی تواند به اعتقاداتی که بدان پای بند است، جامه عمل بپوشاند و گاه اتفاق می افتد که شوهرش او را به انجام اعمال خلاف شرع نظیر عدم رعایت حجاب، دست دادن با مردان نامحرم و شرکت در جلسات لهو و لعب و نظایر آن وادار کند و در صورتی که اطاعت نکند با او ناسازگاری کند و به او بر چسب هایی نظیر مرتجع و عقب افتاده بزند و چه بسا که زندگی را برای او تلخ سازد. در چنین خانواده هایی با نزاع و جدال در مواردی که شوهر به دیدن نوارهای مبتذل ویدیویی و یا صرف وقت برای شنیدن نوارهای موسیقی مشغول است ، و زن با آن مخالف می کند ، مواجه می شویم. عکس این حالت نیز صادق است؛ پسر مؤمنی که با دختر بی بند و بار و به اصطلاح متجدد ازدواج می کند ، از رفتار و اعمال و لباس پوشیدن او رنج می برد و اگر او را به اجبار به رعایت حجاب و سایر مسائل شرعی وادار کند، زندگی ناراحت کننده ای خواهد داشت؛ چه بسا که خانواده های آنان نیز چنین اختلافی از نظر عقیده و رفتار داشته باشند و بالاخره پس از چند فرزند و سال ها تحمل ناراحتی، مجبور به طلاق و جدایی شوند.

ب: آداب و رسوم در رابطه با ازدواج

در جوامع مختلف ، آداب و رسوم متفاوتی رایج است . گاه عقاید یک جامعه با عقاید جامعه دیگر در تضاد می باشد و این موضوع بخصوص در مسئله زناشویی قابل توجه است.

در فرهنگ غرب اعتقاد به اصل آزادی جنسی آداب و رسومی را موجب شده است که با عقاید جوامع اسلامی مغایر است و با اعتقادات مسلمانان همخوانی ندارد. از جمله این آداب و رسوم می توان به موارد زیر اشاره نمود:

- دست دادن زنها و مردها اعم از محرم و نامحرم؛

- معاشرت زنان و مردان نامحرم؛

- تشکیل جلسات لهو و لعب مختلط مرد و زن؛

- جدا شدن فرزندان از خانواده از 18 سالگی و گسیختگی رشته های عاطفی آنان با والدین؛

- اهمیت ندادن به صله رحم؛

- عدم همیاری؛

- قطع ارتباط های خانوادگی.

با توجه به آداب و رسوم رایج در ممالک غربی و تضاد آن با سنن و آداب اجتماعی در ممالک اسلامی می توان نتیجه گرفت که ازدواج های پسر و دختر ممالک غربی صرفنظر از سایر عوامل فرهنگی تنها از دید آداب و رسوم رایج، عواقب خوشایندی نخواهد داشت.

آداب اجتماعی رایج در یک جامعه نیز در طبقات اجتماعی و ساکنان قسمتهای مختلف یک کشور متفاوت است و گاه در پیوندهای زناشویی مشکلاتی را ایجاد می نماید. آداب و رسوم ده با شهر ، و آداب و رسوم اصناف و طبقات مختلف اجتماع با یکدیگر فرق دارد. لذا  ضرورت دارد، در زناشویی همه این موارد مورد توجه قرار گیرد. خانواده های سنتی اجازه نمی دهند که فرزند در حضور آنان آزادانه عمل کند. داماد یا عروس خانواده، چنانچه در حضور مادر شوهر یا پدرشوهر و یا  پدر زن و مادر زن پای خود را دراز کند و یا احیاناً نسنجیده سخن گوید ، ناراحت می شوند و گاه این گونه رفتار به اختلاف و گله گذاری منجر می شود.

خانواده هایی که به اصطلاح متجدد هستند و از فرهنگ غرب تقلید می کنند با خانواده های سنتی نمی جوشند. طبقات کارگر و مستضعف از آداب و رسوم خاص خود پیروی می کنند. در این گونه طبقات آداب و رسوم غربی محلی ندارد. چهار زانو نشستن و استفاده از کلمات خاص در سخن گفتن و احیاناً دراز کشیدن و لم دادن در مجالس از آداب رایج است که به هیچ وجه این گونه رفتارها برای خانواده های فرنگی مآب قابل تحمل نیست و در نتیجه ازدواج هایی که در چنین خانواده هایی با آداب و رسوم متفاوت صورت می گیرد، برای زوجین و خانواده های آنان خوشایند نیست و گاه به صورت مشکل حادی خودنمایی می کند که حلاوت زندگی را از زن و شوهر می گیرد و خانواده های وابسته را نیز ناراحت می کند و به عکس العمل های ناخوشایند وا می دارد.

ادامه دارد...

در قسمت بعد به دیگر عوامل فرهنگی مؤثر در امر ازدواج می پردازیم.

کاربر محترم این مطلب در دو قسمت ارائه خواهد شد.

گروهی از زنان که کار بیرون از خانه دارند، وقتی به خانه می آیند مشغول انجام کارهای خانه می شوند و گاهی انجام کارهای بیش از حد در خانه و خستگی بیرون از خانه باعث می شود آنها به وضع ظاهر خود بی دقت شوند و برخلاف اوقات دیگر نتوانند با ظاهری آراسته و اخلاقی خوش از شوهر خود استقبال کنند. گاهی زنی که بیرون از خانه هم کار نمی کند، در داخل خانه آن چنان سرگرم بچه داری و شستن و پختن می شود که بر اثر خستگی بیش از حد نمی تواند با ظاهری اطو کشیده و لبی خندان در آستانه در ظاهر شود و از شوهرش استقبال کند و زمانی هم بیماری و کسالت مانع از انجام این وظایف می شود و هر مرد با شعوری می تواند این حالات زن را درک کند، و این مسائل را دلیل بر کوتاهی در انجام وظیفه و نداشتن علاقه نسبت به خود قلمداد نکند. اما این مسئله و گذشت مردان نباید موجب شود که زنان همیشه نسبت به وضع ظاهری خود بی توجه باشند و بگویند ظاهر و باطن همین است و شوهر باید قبول کند و عده ای دیگر به بهانه خانه داری و بچه داری ، عواطف و احساسات شوهر را نادیده گرفته و نسبت به وظایف همسری خود بی توجه باشند. زیرا همانگونه که ما از شوهران خود انتظاراتی داریم، آنها هم از ما توقعاتی دارند.

متأسفانه عده بیشماری از زنان از درک کامل مردان و انتظارات شوهران عاجزند. وقتی صحبت از آراسته بودن لباس و پاکیزه بودن ظاهر می کنیم، می پندارند آن است که نسبت به مسائل زندگی بی توجه باشند و تنها به مدل مو و لباس و آرایش خود فکر کنند، تا بتوانند همیشه از شوهران خود پذیرایی نمایند. باید در نظر داشته باشید که تصور شوهر از زن، یک موجود فهمیده و کاردان و با محبت است که همیشه سعی دارد هر کاری را به موقع و به اقتضای زمان و مکان انجام دهد.

اشتباه نکنید ؛ کاری که از صمیم قلب به منظور خشنودی شوهر انجام می دهید، با ظاهر سازی های فریبنده کاملاً متفاوت است و مردان دانا به راحتی قادرند این دو را از هم تشخیص دهند.تنها محبت، عشق، فداکاری و داشتن صداقت در گفتار و رفتار است که گذشت زمان قادر نیست ارزش آن را از بین ببرد. ظاهر سازی های فریبنده برای هر قصد و منظوری باشند تنها چند روزی دوام دارند.

چطور به نظر می آیید

شاید بارها شنیده باشید که عده ای از دوستان و آشنایان می گویند:" اگر می خواهید زندگی زناشویی بهتری داشته باشید، باید ظاهر خود را بهتر و زیباتر کنید." اگرچه ظاهر افراد می تواند اثرات مثبت و منفی عمیقی در دیگران بگذارد ، اما لازم است این مسئله را بیشتر و عمیق تر بررسی کنیم.

گروهی از زنان که خارج از خانه کار می کنند، در مقایسه با زنانی که تنها در داخل خانه کار می کنند از نظر ظاهر مرتب تر هستند. شاید این امر به صورت عادتی در آمده که هر روزه مجبور به انجام آن هستند و اغلب ظاهر آراسته آنان موجب می شود، ناراحتی و گرفتاری های آنان به چشم نیاید. اما شما خانم هایی که خارج از خانه کار نمی کنید، چه وقت به سر و وضع خود می رسید. آیا تنها زمانی که برای انجام کاری از خانه خارج می شوید؟ آیا تا به حال از خود پرسیده اید که وقتی شوهرتان از سرکارمی آید، به نظر او چطور می آیید؟ آیا تا به حال به ظاهر خود در آینه نگاه کرده اید؟ آیا دیدن تصویر یک زن نامرتب در آینه برای خودتان جالب است؟

منظور ما این نیست که آرایش کنید و وقتی شوهر از راه می آید بگویید:" من همه این کارها را برای تو کرده ام". و یا با عصبانیت بگویید که اگر به خاطر تو نبود این همه گرفتاری نداشتم. یا این که به ظاهر خود بی توجه باشید، و بگویید:" به من چه که شوهرم شب می آید. من که نمی توانم هر روز خودم را برایش درست کنم". بلکه می خواهیم بگوییم  اگر خواهان بنیان گذاشتن یک زندگی موفق و شاد هستید، در درجه اول باید برای خودتان احترام قائل باشید، و ظاهر خودتان برای "خودتان" هم مهم باشد. سعی کنید همیشه و در همه حال چه شوهر در خانه باشد و یا نباشد مرتب باشید. وقتی خود به ظاهر خود توجه داشتید و سعی کردید از نظر ظاهر شخصی مرتب باشید در آن صورت است که دیدن شما در انتهای روز برای شوهر دلچسب خواهد بود. همانطور که قبلاً  گفتیم، برای هر زنی اتفاق می افتد که روزی بیمار شود و یا بر اثر کار و مشغله بیش از حد، نتواند به وضع ظاهر خود برسد. یک شوهر عاقل و فهمیده در همه حال زن را درک می کند و محبت لازم را از او دریغ نمی کند. اما اگر قرار باشد همیشه شلخته و نامرتب باشید، خودتان و رفتارهایتان برای شوهر خسته کننده می شوید . حتی اگر تهدید به خودکشی هم کنید برای او فرقی نمی کند! باید سعی کنید تا آنجا که ممکن است مرتب و آراسته باشید.

همانطور که عده ای از صاحبنظران می گویند: بسیاری از زنان بعد از تولد اولین کودک خود " زن بودن" و یا به گفته دیگر "همسر بودن" خود را فراموش می کنند و می پندارند منظور از یک مادر خوب بودن، "بی توجهی به وظایف همسری و شلخته بودن است".اگر می خواهید، فرزندان خوب و زندگی موفق داشته باشید، باید سعی کنید علاوه بر یک مادر خوب ، یک همسر وظیفه شناس باشید.

ممکن است کودک شما وقتی مادران دیگر دوستانش را می بیند، شما را هم شبیه به آنان بخواهد. اگر بخواهید براساس خواسته های کودکانه آنها پیش روید و نسبت به ظاهر و سر و وضع خود بی توجه باشید، طولی نخواهد کشید که وقتی کودکتان بزرگتر می شود با وجود این که می داند شما خودتان را وقف او کرده اید و هر طور که او خواسته ، بوده اید شما را به خاطر نداشتن ظاهر آراسته ملامت می کند و به دنبال کسی می رود که بتواند راجع به نحوه لباس پوشیدن و دیگر مسائل با او مشورت کند. پسسعی کنید در مسائل اجتماعی تا آنجا که ممکن است با زمان جلو بروید. زیرا کودک شما هرچه بزرگتر شود، به مشاورت، مصاحبت و همفکری شما بیشتر احتیاج دارد؛ پس فراموش نکنید که مادر و همسر خوب بودن مکمل یکدیگرند.

ادامه دارد ...

در قسمت بعد به نقش زن در زندگی مشترک خواهیم پرداخت.

لزوم مشاوره در ازدواج ( قسمت سوم )

در قسمت قبل به نقش عوامل اجتماعی در ازدواج پرداختیم . اینک در ادامه می خوانیم...

منظور از عوامل سیاسی

یکی از عواملی که می تواند موجب اختلاف و ناسازگاری در خانواده گردد، عقاید سیاسی است. منظور از بینش  سیاسی  ، طرز فکر فرد در مورد دولت، هیأت حاکمه، مسئولان اجرایی و نظام سیاسی کشور است. اختلاف نظر در امور سیاسی به دلیل وجود زیر بنای عقیدتی ، حتی ممکن است بین پدر و مادر، فرزندان و خویشاوندان جدایی بیندازد. دیده شده است که پدر و مادری به علت اختلاف عقیده سیاسی با همه علاقه و محبتی که نسبت به فرزندشان داشته اند، او را از خانه طرد کرده اند. در زمان انقلاب در ایران موارد زیادی از این قبیل وجود داشته است. علاوه براین موارد مشابه دیگری نیز در مورد معرفی زن توسط شوهر یا معرفی برادر توسط خواهر و معرفی پدر و مادر توسط فرزند و بالعکس (که عقاید مخالف با نظام  حاکم داشته اند) ، به مقامات حکومتی، دیده شده است.

خط فکری و گروههای سیاسی در رابطه با ازدواج

افراد را در ارتباط با امور سیاسی به سه دسته می توان تقسیم نمود:

1- افرادی که دارای خط سیاسی هستند و در حزب یا گروهی فعالیت دارند.

2- افرادی که دارای خط سیاسی هستند و منتسب به حزب یا گروهی می باشند ولی فعال نیستند.

3- افرادی که دارای خط سیاسی نبوده و به هیچ گروه و دسته ای نه منتسب هستند و نه فعالیت دارند.

در مورد دو دسته اول باید گفت چنانچه ازدواجی با دو خط فکری سیاسی متفاوت ( بخصوص که در سیستم فکری تعصبی هم وجود داشته باشد) صورت گیرد، مشکلات بعدی وجود خواهد داشت و گاه ممکن است موضوع به ناسازگاری و شرایط حادی بیانجامد که چاره ای جز طلاق وجود نداشته باشد. در پاره ای موارد حتی در گروههایی که از لحاظ فکری تابع یک مکتب می باشند اختلاف نظر در امور سیاسی به حدی است که ایجاد هماهنگی در مورد آنها میسر نیست و در نتیجه ازدواج در چنین شرایطی بی درد سر نخواهد بود. پیوند زناشویی دو نفر مسلمان که در دو بُعد فکری یکی معتقد به اصل خاصی باشد و دیگری اصلاً آن  را قبول نداشته باشد؛ بویژه زمانی که هر دو نفر در بینش خود غیر قابل انعطاف باشند، احتمالاً مشکلاتی در زندگی ایجاد خواهد نمود. بنابراین شناخت نحوه تفکر سیاسی قبل از ازدواج در مورد انتخاب همسر از اهمیت خاصی بر خوردار است.

مسئله دیگری که در مورد زناشوئی در بُعد سیاسی مطرح می باشد، آن است که در درون یک گروه سیاسی، گاه ازدواج هایی با هدف سیاسی انجام می گیرد و چیزی نمی گذرد که به طلاق و یا به ناسازگاری و ناراحتی منجر می شود. بدیهی است هیچ سوداگری حاضر نیست، معامله ای که با آگاهی منجر به ضرر می شود، انجام دهد تا چه رسد به امر خطیری نظیر ازدواج که سودای عمر است و با یک اقدام نادرست نتیجه ای که حاصل می شود، ناراحتی دنیا و گاه خسران آخرت است. بنابراین موضوع ازدواج را باید با در نظر گرفتن همه ابعاد و عوامل ذیربط انجام داد و برای رسیدن به هدف های دیگر نباید پیوند زناشویی را به عنوان ابزار و وسیله، مورد استفاده  قرار داد.

مشاوره ازدواج در رابطه با عوامل سیاسی

مراجعی که در جهت ازدواج به مشاور مراجعه می نماید، ممکن است خود پیرو مکتب یا خط سیاسی خاصی باشد و برعکس ، احتمال دارد اصولاً فردی سیاسی نباشد. همچنین طرف مقابل ممکن است سیاسی باشد یا نباشد. بنابراین در مورد مشاوره ازدواج چند حالت اتفاق می افتد.

1- حالتی که هم مرد و هم زن دارای خط سیاسی هستند؛ این امر خود دو حالت دارد : یا خط سیاسی آنان مشترک است و یا خط سیاسی مخالفی دارند.

2- حالت دیگر آن است که مرد یا زن دارای خط سیاسی است ،  و طرف مقابل خط سیاسی ویژه ای ندارد.

3- حالت سوم وضعیتی است که هیچ یک (نه زن و نه مرد) از نظر سیاسی، خط ویژه ای ندارند.

مشاور پس از مراحل اولیه مشاوره و ایجاد رابطه حسنه باید به جایی برسد که بفهمد مراجع در کدامیک از حالت های فوق قرار دارد. چنانچه مراجع در عدد افراد حالت اول قرار داشته باشد و هر دو ( دختر و پسر) دارای خط سیاسی مشترک باشند، مسئله ای از نظر ازدواج وجود نخواهد داشت؛ ولی در حالتی که هر دو دارای خط سیاسی باشند ولی عقاید سیاسی و حزب یا دسته مرتبط به آنها مخالف یکدیگرباشد؛ دو حالت اتفاق می افتد:

الف - زمانی که عقاید سیاسی آنان در جهت خلاف یکدیگر و در حدی است که آشتی عقیدتی غیرممکن است ،  و هر دو تعصب نشان می دهند ، پیوند زناشویی بین آنان احتمالا به ناسازگاری می انجامد. در این مورد مشاور باید مراجع را از وضعیت آینده آگاه سازد و اطلاعات لازم را در جهت عدم سازگاری احتمالی در اختیار آنان قرار دهد.

ب - در حالت دیگری که اختلاف عقیدتی زیاد نباشد و هر دو نیز تعصّبی نشان ندهند،  احتمال دارد با بحث و مذاکره رفع اختلاف بشود و یا مسائل عقیدتی سیاسی را در زندگی وارد ننمایند؛ در چنین وضعیتی مشاور با بررسی عوامل دیگر مؤثر در ازدواج ( عوامل اجتماعی، تحصیلات، عوامل فرهنگی، اقتصادی، اخلاقی و روانی، سن و شغل و ...) چنانچه به جایی برسد که اختلاف فقط در مورد عامل سیاسی و آن هم با اختلاف فکری قابل تحمل و دور از تعصب است مراجع را ضمن دادن آگاهی لازم به شرکت در جلسه ای همراه با طرف مقابل دعوت خواهد نمود،  تا در یک جلسه سه نفری موضوع بررسی گردد و بینش و بصیرت لازم به آنان داده شود.

3- در حالتی که مرد یا زن دارای خط سیاسی است و طرف مقابل خط سیاسی ویژه ای ندارد و مخالفتی با عقاید وی نیز ندارد، و یا در حالتی که هیچیک از دو طرف، سیاسی نیستند، در ازدواج مشکلی نخواهند داشت. ولی در هر حال مشاور باید به همه مراجعان خود در زمینه عقاید سیاسی و نحوه برخورد آنان با همسر اطلاعاتی بدهد و خاطر نشان سازد که بحث به مشاجره ، کدورت و ناراحتی می انجامد؛ بهتر است زمانی که بحث به مشاجره می رسد، طرفین آن را خاتمه دهند و ادامه آن را به زمان مناسب دیگری موکل نمایند تا بحث به بهترین وجه انجام گیرد.

خداوند در مورد مذاکره وجدل با اهل کتاب در سوره عنکبوت آیه 46 می فرماید:

و لا تـُجادلوا اهل الکتاب اِلّا بِالّتی هِی اَحَسن

و شما مسلمانان با اهل کتاب ( یهود و نصاری و مجوس) جز به نیکوترین طریق ، بحث و مجادله نکنید.

ادامه دارد ...

در قسمت بعد به نقش عوامل فرهنگی در ازدواج می پردازیم.